Το χρονικό μιας επικείμενης κρίσης: Πώς το 2026 μπορεί να «παγώσει» την αγορά ακινήτων

Η ελληνική κτηματαγορά κινείται σε λεπτή ισορροπία. Με το 2026 να πλησιάζει, η αντίστροφη μέτρηση για τη λήξη της ρύθμισης αυθαιρέτων προκαλεί ανησυχία σε χιλιάδες ιδιοκτήτες και επαγγελματίες του χώρου.

 Αν δεν δοθεί λύση, η αγορά κινδυνεύει να βρεθεί μπροστά σε μια νέα κρίση, αυτή τη φορά όχι οικονομική, αλλά πολεοδομική.

Η προθεσμία που τρομάζει

Η 31η Μαρτίου 2026 αποτελεί την τελική ημερομηνία για τη νομιμοποίηση αυθαίρετων κατασκευών κατηγοριών 1 έως 4. Μετά από εκείνη την ημέρα, η δυνατότητα ένταξης σε ρύθμιση παύει να ισχύει. Όσοι δεν έχουν τακτοποιήσει τις εκκρεμότητές τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια σκληρή πραγματικότητα: αδυναμία μεταβίβασης, απαγόρευση σύνταξης συμβολαίων και «πάγωμα» περιουσιών.

Ακόμη και μικρές αποκλίσεις από την οικοδομική άδεια –ένα μπαλκόνι που προεκτάθηκε, ένα κλειστό πατάρι ή ένα γκαράζ χωρίς άδεια– μπορούν να σταθούν εμπόδιο σε κάθε είδους συναλλαγή. Το αποτέλεσμα; Μια αγορά που κινδυνεύει να παγώσει, αφήνοντας χιλιάδες ακίνητα εκτός κυκλοφορίας.

Τα νούμερα που δείχνουν το μέγεθος

Περισσότερα από 1,7 εκατομμύρια ακίνητα έχουν ήδη ενταχθεί σε καθεστώς τακτοποίησης, σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Ωστόσο, εκτιμάται ότι δεκάδες χιλιάδες παραμένουν «εκτός», είτε λόγω άγνοιας είτε λόγω καθυστέρησης στη διαδικασία. Πολλοί ιδιοκτήτες δεν γνωρίζουν ότι το ακίνητό τους παρουσιάζει πολεοδομικές αποκλίσεις, ειδικά σε παλαιές κατασκευές πριν το 1983.

Η αγορά σε αναμμένα κάρβουνα

Η ελπίδα για νέα παράταση παραμένει ζωντανή, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμία επίσημη δέσμευση. Το Υπουργείο εξετάζει την ενίσχυση ψηφιακών εργαλείων όπως η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου και η Ψηφιακή Τράπεζα Γης, που φιλοδοξούν να φέρουν διαφάνεια και τάξη στο πολεοδομικό τοπίο. Ωστόσο, η εφαρμογή τους δεν αναμένεται να λύσει το άμεσο πρόβλημα που έρχεται με την προθεσμία του 2026.

Η «κόκκινη γραμμή» του νόμου

Οι ρυθμίσεις αφορούν μόνο αυθαίρετα που χτίστηκαν πριν τον Ιούλιο του 2011. Μετά από εκείνη την ημερομηνία, ο νόμος είναι αμείλικτος: καμία τακτοποίηση δεν μπορεί να γίνει. Αυτό σημαίνει πως για χιλιάδες ιδιοκτήτες, η τρέχουσα περίοδος είναι η τελευταία ευκαιρία να νομιμοποιήσουν το ακίνητό τους και να διασφαλίσουν τη δυνατότητα αξιοποίησής του.

Μικρές παραβάσεις, μεγάλοι κίνδυνοι

Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο μεγάλα αυθαίρετα. Ακόμα και λεπτομέρειες που φαίνονται ασήμαντες μπορούν να αποδειχθούν καθοριστικές. Ένα κλειστό μπαλκόνι, μια προσθήκη αποθήκης ή ένα πρόχειρο στέγαστρο χωρίς άδεια μπορεί να «παγώσει» ολόκληρη την περιουσία για χρόνια.

Καθώς πλησιάζει η προθεσμία, οι μηχανικοί κατακλύζονται από αιτήματα, ενώ οι καθυστερήσεις αυξάνονται. Όσο περνά ο καιρός, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία εγκαίρως.

Το 2026 ως σημείο καμπής

Το 2026 θα κρίνει πολλά. Εάν η κυβέρνηση επιλέξει να δώσει νέα παράταση, η αγορά θα πάρει ανάσα και θα αποφευχθεί ένα κύμα «παγώματος» ακινήτων. Αν όχι, η κτηματαγορά μπορεί να βρεθεί μπροστά σε μια νέα περίοδο ακινησίας, με χιλιάδες ιδιοκτήτες να εγκλωβίζονται σε ένα καθεστώς νομικής αβεβαιότητας.

Το μήνυμα προς τους ιδιοκτήτες

Οι ιδιοκτήτες παλαιών ακινήτων καλούνται να κινηθούν άμεσα. Ο έλεγχος από μηχανικό και η έγκαιρη υποβολή αίτησης τακτοποίησης μπορεί να γλιτώσει μια περιουσία από αδιέξοδο. Η αδράνεια, αντίθετα, μπορεί να μετατρέψει ένα περιουσιακό στοιχείο σε «νεκρό κεφάλαιο» χωρίς καμία αξία χρήσης.

Συμπέρασμα

Η 31η Μαρτίου 2026 δεν είναι απλώς μια διοικητική προθεσμία· είναι το ορόσημο που θα καθορίσει το μέλλον της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Είτε θα σηματοδοτήσει μια εποχή διαφάνειας και τάξης, είτε θα πυροδοτήσει μια νέα κρίση με εγκλωβισμένες περιουσίες και παγωμένες συναλλαγές.

Η επιλογή, αυτή τη φορά, ανήκει στους ίδιους τους ιδιοκτήτες.

Πρόσφατες δημοσιεύσεις